“ซินโครตรอน อว.” ร่วมประชุมฟิสิกส์ระดับชาติ SPC2025 โชว์ศักยภาพสร้างเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอนใหม่ 3 GeV
สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน (องค์การมหาชน) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (อว.) เข้าร่วมการประชุมวิชาการฟิสิกส์ระดับชาติ แสดงศักยภาพในการสร้างเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอนเครื่องใหม่ ระดับพลังงาน 3 GeV พร้อมจัดแสดงต้นแบบแม่เหล็กสำหรับเครื่องเร่งอนุภาคเพื่อผลิตแสงซินโครตรอน และผลงานวิจัยเด่นด้านการแพทย์และอุตสาหกรรมจากการใช้ประโยชน์แสงซินโครตรอนจากเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอนที่มีในปัจจุบัน พร้อมรับไม้ต่อในการเป็นเจ้าภาพการจัดงานปีถัดไป
ขอนแก่น – สมาคมฟิสิกส์ไทย ร่วมกับ สาขาวิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จัดการประชุมวิชาการฟิสิกส์ระดับชาติ ครั้งที่ 20 ประจำปี 2568 (The 20th Siam Physics Congress 2025 :SPC2025) ระหว่างวันที่ 11 – 13 มิถุนายน 2568 ณ โรงแรมพูลแมน จังหวัดขอนแก่น โดยสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอนได้ร่วมสนับสนุนการจัดการประชุม และจัดบูธแสดงนิทรรศการผลงานวิจัยของสถาบันฯ โดยนักวิทยาศาสตร์ นักฟิสิกส์เครื่องเร่งอนุภาคของสถาบันฯ ได้รับเชิญบรรยายพิเศษในเรื่องการใช้ประโยชน์แสงซินโครตรอน ภายในการประชุมครั้งนี้ซึ่งมีนักวิจัย นักวิทยาศาสตร์ อาจารย์ นักเรียน นักศึกษา และผู้สนใจเข้าร่วมกว่า 500 คน
ดร.พินิจ กิจขุนทด หัวหน้าฝ่ายวิจัยและประยุกต์ใช้แสงซินโครตรอน กล่าวว่า “สถาบันฯ ได้นำต้นแบบแม่เหล็กสี่ขั้วสำหรับเครื่องเร่งอนุภาคของเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอนเครื่องใหม่ ระดับพลังงาน 3 GeV มาร่วมจัดแสดงภายในการประชุมวิชาการฟิสิกส์ระดับชาติ พร้อมกับโมเดลจำลองของเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอนเครื่องใหม่ ที่จะสร้างภายในพื้นที่เขตนวัตกรรมระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (EECi) จ.ระยอง นอกจากนี้ยังมีตัวอย่างผลงานเด่นด้านการแพทย์และอุตสาหกรรมจากการใช้ประโยชน์แสงซินโครตรอน จากเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอนเครื่องปัจจุบันด้วย”
ตัวอย่างงานวิจัยที่สถาบันฯ นำไปจัดแสดง เช่น การพัฒนาตัวเร่งปฏิกิริยาที่มีประสิทธิภาพในการเปลี่ยนก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ไปเป็นก๊าซมีเทน เพื่อใช้ประโยชน์ด้านพลังงานสะอาดและลดก๊าซเรือนกระจก, การศึกษาสารชีวโมเลกุลจากพืชในการเหนี่ยวนำการตายของเซลล์มะเร็งลำไส้ใหญ่, การพัฒนาเทคโนโลยีเครื่องเร่งโปรตอนแบบซินโครตรอนเพื่อการรักษามะเร็งด้วยอนุภาคไอออน, การพัฒนาปั๊มสุญญากาศประสิทธิภาพสูงยุคใหม่ NEG-Ion Combination Pump ที่สามารถสร้างสภาวะสุญญากาศระดับสูงยิ่งยวด เพื่อผลิตชิ้นส่วนสำหรับเครื่องกำเนิดแสงซินโครตรอน 3 GeV โดยลดการพึ่งพาอุปกรณ์นำเข้าราคาแพง และสามารถลดต้นทุนลงได้เกือบ 10 เท่า, เครื่องต้นแบบการเคลือบฟิล์มคาร์บอนเสมือนเพชรสำหรับบรรจุภัณฑ์สมัยใหม่ที่ช่วยคงความสดใหม่ของอาหาร สามารถรีไซเคิลได้ และตัวอย่างผลิตภัณฑ์จากความร่วมมือกับภาคอุตสาหกรรมเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ เป็นต้น
ภายในการประชุมครั้งนี้ รศ.ดร.สาโรช รุจิรวรรธน์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน ยังได้รับตำแหน่งเป็นนายกสมาคมฟิสิกส์ไทยคนใหม่ พร้อมทั้งได้ร่วมเสวนาโต๊ะกลมหัวข้อ “ฟิสิกส์ไทยไปทางไหน” ร่วมกับนักฟิสิกส์จากสถาบันและหน่วยงานต่างๆ โดยนำเสนอในประเด็น “เชื่อมโลกวิชากการกับภาคธุรกิจ สร้างสะพานสู่เวทีโลก” และสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอนจะร่วมกับมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน เป็นเจ้าภาพในการจัดการประชุมวิชาการฟิสิกส์ระดับชาติ ครั้งที่ 21 ต่อไป
